Noach returns...

Gepubliceerd op: 3 april 2014 12:55

Het kan bijna niet gemist worden: vanaf donderdag 10 april draait er in de Nederlandse bioscopen een nieuwe verfilming van Noach. De film is meteen al omstreden. Het is echt een Hollywood rampenfilm met veel spektakel. Weerstand komt van gelovigen uit zowel de islamitische, christelijke als joodse traditie. Kritiek is dat het verhaal toch wel erg afwijkt van het bijbelverhaal. Bovendien kan het ook ongewenst zijn om een profeet te verbeelden.

Volgens de sprekers in OVT, Onvoltooid verleden Tijd, een historisch radioprogramma van de Publieke Omroep van 6 april komt er een klein golfje van verfilmde Bijbelverhalen aan. NRC Next noemt ‘De bijbel- het oudste filmscript ter wereld’. Johan Roeland, godsdienstsocioloog, vertelt in het radioprogramma Dit is de dag dat er veel getolereerd wordt in het kader van de verspreiding van geloof. Mel Gibson regisseur van The Passion of the Christ betrok de christelijke gemeenschap bij het maken van de teaser voor de film. De regisseur van de nieuwe Noah pakte dat kennelijk minder strategisch aan. Hoewel natuurlijk ook ophef over een film het bioscoop bezoek juist kan doen toenemen.

Al eerder blogden we op deze plek over de zondvloed. Corinne beschreef een bezoek aan de ark van Noach in Dordrecht en ik schreef een tekst over het boek Ararat van Frank Westerman. Wat maakt het verhaal van Noach zo aantrekkelijk? Een kleine zoektocht door de bibliotheek levert al een flinke stapel zondvloed- en Noach verhalen op. Een trilogie: De eerste wereld van Kacy Barnett-Gramckow. Het deel Hemelteken gaat over de zondvloed. We beleven de geschiedenis door de ogen van Anna, de vrouw van Sem, zoon van Noach.

David Maine laat in De zondvloed een verhaal zien over familieverhoudingen. Alleen Noach heeft contact met God en zijn familie moet vertouwen op het inzicht van Noach.

Ook in Zondvloed van Marianne Frederiksson spelen familieverhoudingen een belangrijke rol. Zij baseert zich niet alleen op de bijbel maar ook op het Gilgamesj-epos. Noachs vrouw Naema speelt in haar roman een belangrijke rol.

In het jeugdboek De arkvaarders van Anne Provoost beleven we de bouw van de ark en de zondvloed door de ogen van Re Jana, de geliefde van Cham. Het boek roept vragen op over geloof, liefde en rechtvaardigheid.

In het prentenboek van Peter Spier De ark van Noach spelen dieren de hoofdrol. Noach is een vriendelijk, grijze, maar ook bezorgde verzorger van de dieren. Eigenlijk het beeld dat ook naar voren komt door middel van de speelgoedversies van de ark: en vriendelijk verhaal.

Het zondvloedverhaal heeft het magische om zich heen van een nieuw begin, met de regenboog als symbool. Vaak wordt in de verhalen het perspectief gekozen van een personage dat zelf niet in contact staat met God en dus enige afstand heeft. Eigenlijk is het nooit in me opgekomen om het verhaal te bezien vanuit het perspectief van de achterblijvers. Kennelijk is de neiging de personages waarmee je je identificeert in het ‘goede kamp’, waar de overlevenden zitten, te plaatsen groot. Maar als je kiest voor het gezichtspunt van de achterblijvers krijgt het verhaal een heel andere sfeer.

Trouw kopt op de dag van de Nederlandse première: Noach de milieuactivist. Heeft iedere tijd zijn eigen Noach? Of ik naar de film Noah ga? Ik weet het niet. Eigenlijk houd ik niet zo erg van spektakelfilms, maar ik ben toch wel nieuwsgierig geworden.