Bijbel zonder kribbe en ark

Gepubliceerd op: 16 oktober 2014 13:37

Noach heeft geen ark meer, maar een boot. Een visioen wordt een droom en dagelijks brood is voortaan 'het eten dat we vandaag nodig hebben'. Op 1 oktober nam koning Willem-Alexander in Den Haag een unieke Bijbelvertaling in ontvangst, de Bijbel in Gewone Taal.

"Er zijn natuurlijk heel veel Bijbelvertalingen, maar geen enkele bestaande vertaling in het Nederlands zet de begrijpelijkheid voorop", zegt vertaler Matthijs de Jong. "Door gebruik te maken van de gewone taal hebben we een Bijbel gemaakt die voor iedereen toegankelijk is, door iedereen gelezen en begrepen kan worden en die alle lezers direct toegang tot de Bijbel biedt."

De Jong benadrukt dat het een totaal nieuwe vertaling is. Zeven jaar werkten in totaal zestien vertalers aan het project van het Nederlands Bijbelgenootschap. Kenners van het Grieks, Hebreeuws en Aramees vertaalden de tekst, neerlandici hielpen er toegankelijk Nederlands van te maken.

"Het was een dubbele uitdaging: de tekst moest niet alleen begrijpelijk worden, maar het moest ook een betrouwbare vertaling zijn."

"Moeilijk waren bijvoorbeeld de brieven van Paulus. Je hebt dan te maken met lange zinnen, uitgesponnen redeneringen. Het is dan moeilijk om er begrijpelijke en prettig leesbare teksten van te maken. Maar het is toch gelukt."

Heilige huisjes uit andere vertalingen waren er niet. Het paradijs werd een tuin, scheppen is nu maken, verlosser werd redder of bevrijder. Zelfs kribbe haalde het niet, dat wordt voerbak. Ook metaforen of ingewikkelde beeldspraak sneuvelden vaak: 'Laat mij toch niet sterven!' vervangt 'Draag mij weg van de poorten van de dood'. Het 'land van melk en honing' geeft nu gewoon 'voor iedereen genoeg eten en drinken'.

Is De Jong dan niet bang voor negatieve reacties op de eenvoudigere tekst? Er zijn tenslotte oorlogen gevoerd over het boek. "We willen niets afnemen, we willen iets toevoegen. Het kan zijn dat mensen eerst nog hun voorkeur hebben voor een andere vertaling, dat is prima. Maar we weten dat er aan deze vertaling een grote behoefte bestaat."

"Juist door de gewone taal brengt deze vertaling de tekst heel dichtbij, horen we van lezers. Wij denken dat deze Bijbel gebruikt kan worden op school, thuis en in de kerk. We schrijven niks voor, maar we zien wel veel mogelijkheden."