Op een mooie zaterdag in 2014 bezoek ik een, door de faculteit Culturele Wetenschappen van de Open Universiteit georganiseerde, studiedag met de titel Als God niet bestaat. Onderwerp van die dag is het in gedrang komen van de christelijke beleving. Naast een plenaire lezing door prof dr. W. Derkse die de vraag stelt Als God niet bestaat is dan alles geoorloofd?, kan er een keuze gemaakt worden aan een veelheid van onderwerpen rond dit thema. Ik sluit me aan bij een voordracht over kunst en religie in de Nederlandse negentiende eeuw. Besproken wordt een boek van Geertruida Bosboom-Touissaints Frits Millioen en zijn vrienden. Er wordt van uitgegaan dat secularisatie een belangrijk rol heeft gespeeld in de totstandkoming van moderne literatuur. De kunstenaar wierp zich in de negentiende-eeuwse romantiek op als de nieuwe priester. De Tachtigers vereerden niet het religieuze, maar het schone. De schrijfster Bosboom-Toussaint wordt geplaatst in de protestante romantiek en geeft in het boek haar visie op de relatie tussen kunst en religie. En deze relatie is alles behalve eenduidig. De spreker laat zien dat een hedendaagse schrijver als Willem Jan Otten zijn bekering tot het katholicisme in de literatuur verwerkt. Het lijkt dat daarvoor religie in de literatuur een marginale rol speelt. Is dat ook zo? Er waren de romans van Maarten ’t Hart en Jan Wolkers, maar ook daarbuiten kun je je afvragen of religie echt uit de literatuur verdwenen is of gewoon niet geduid of serieus genomen wordt. Een kwestie van er met de juiste blik naar kijken.

Eigenlijk is dat precies wat we bedoelen in de bibliotheek met het thema De bijbel, anders bekeken. Is in de literatuur de bijbel terug te vinden? Hoe wordt deze dan verwerkt? En hoe komt het dat er zoveel schrijvers zijn die de bijbel navertellen, niet alleen in de vorm van kinderbijbels, maar ook in publicaties als Het verhaal gaat van Nico ter Linden en De bijbel voor Dummies. De bijbel lijkt een onuitputtelijke bron van inspiratie voor veel verschillende schrijvers, kunstenaars en zelfs voor recepten. Hoe komt dat? Het zullen niet alleen gelovigen mensen zijn die naar deze uitgaven grijpen. Wat zoeken ze in de bijbel en wat vinden ze?

Nog een bijzonder uitgave is de De bijbel voor ongelovigen van Guus Kuijer. Ik lees het boek in de wetenschap 17 oktober de schrijver zelf te horen. Wat een bijzondere ervaring om die bekende verhalen, maar dan anders, te lezen. En oh ja, hoe stond het nou in de bijbel beschreven? Dat zoek ik nog eens even na. In de bijbel 0.0.

Hetti Koster