Bibliotheken stonden voor het zogenaamde ‘vrije verkeer van informatie’, zorgen dat iedereen toegang kreeg tot kennis en informatie – gewoon als belangrijke voorwaarde tot een democratisch bestel en in het bijzonder om het ‘volk te verheffen’. Collecties moesten ‘pluriform’ zijn – dus allerlei zienswijzen van een onderwerp vertegenwoordigen, objectief en betrouwbaar. Bij de collectievorming liet je je niet leiden door politieke, ideologische of religieuze overwegingen. Het waren de jaren 70 – dus u snapt de heerlijke discussies: hoe betrouwbaar is een mening? Bepaalt alleen de wetenschap de waarheid? Collectievorming deden we met velen. Die overleggen duurden lang, werden aangestuurd door afspraken tussen lokale, regionale, provinciale en landelijke bibliotheken. Samenwerking, ingegeven door het idee dat geen enkele bibliotheek de doelstelling alleen kon bereiken en dat er een gezamenlijke verantwoordelijkheid was. Een bibliotheekwet die die gezamenlijke verantwoordelijkheid ondersteunde. Met normen, bekostiging en prioriteiten. Zo werkte je aan gelijke kansen voor iedereen. De openbare bibliotheek: een openbaar toegankelijke, laagdrempelige en publieke voorziening.

De samenleving verandert, dus de bibliotheek die er een onderdeel van is, ook. Toch vormen de waarden van toen nog steeds de basis van de bibliotheekvisie. Onlangs verscheen een nieuw visiedocument voor onze bibliotheek. U kunt hem hier lezen. De kernboodschap van ons visiedocument: Bibliotheek aan den IJssel bevordert een leven lang lezen, een leven lang leren en digitaal meedoen omdat dat basisvaardigheden zijn in onze samenleving. Door onze aanpak, door samen te werken met partijen die daar ook aan bijdragen. Voor u als bibliotheekgebruiker en met u. Daar waar het moet – dichtbij klanten, daar waar het kan centraal en/ of digitaal. Onze centrale vestigingen zijn nog steeds openbaar, toegankelijk en laagdrempelig. Publieke voorzieningen, waar het goed toeven is. Horeca bij de hand. Gastvrij.

Wat dan weer jammer is, is het feit dat een openbaar, laagdrempelig en toegankelijk gebouw voor bepaalde groepen lijdt tot minder wenselijk gedrag. Zo ervaarden wij in Capelle aan den IJssel dat bepaalde groepen het gebruik van de openbare toiletten misbruikten. Een aantal maanden hebben wij, samen met Brownies & downieS geprobeerd de toiletten schoon te houden – met een schoonmaakbedrijf, door vervolgens meerdere keren per dag zelf de sopemmer ter hand te nemen. Het bleek niet afdoende. Details besparen we u. Hoe erg wij het ook vinden, want openbaar, toegankelijk en laagdrempelig wil je ook uitstralen in een sfeer van gastvrijheid, wij hebben besloten dat het toiletgebruik niet langer gratis is. Zo hopen we gedrag te kunnen reguleren en de schoonmaak te kunnen bekostigen. In Krimpen speelt dit niet. Daar is onze centrumvestiging immers een onderdeel van een verzamelgebouw met beheerder.

Het voelt een beetje raar om informatie over de waarden van het bibliotheekwerk te combineren met het toiletbericht. Ik zag en zie het zo: een publieke voorziening, openbaar, laagdrempelig en toegankelijk. Het vertaalt zich in bibliotheekwerk waar u uw voordeel mee kunt doen. Daar staan we voor. Daar zorgen we voor. Maar in mijn optiek verplicht het ook tot een gezamenlijke verantwoordelijkheid om goed om te gaan met ons publieke bezit, met onze publieke ruimte.

Ik wens u het goede!

Conny Reijngoudt, directeur

Bibliotheek aan den IJssel