Doordat ik al even de rol van waarnemend directeur had, kon ik verder met de routekaart voor de komende drie jaar – een nieuw beleidsplan. Een plan met visie en focus, zoals wij zeggen in de bibliotheek. Visie en focus zijn allebei nodig. De veranderende financiering van het bibliotheekwerk, gemeentelijke keuzes en de veranderingen in de samenleving maken dat de bibliotheek een andere rol krijgt in de samenleving.

Uitleen

Al sinds de oorsprong van openbare bibliotheken, aan het begin van de vorige eeuw, ondersteunen bibliotheken burgers bij hun persoonlijke ontwikkeling. Daarbij was er altijd oog voor de meest kwetsbaren. Volksverheffing heette het in de vroege 20e eeuw. Sinds de jaren zeventig van de vorige eeuw is de nadruk echter steeds sterker komen te liggen op het uitlenen van boeken voor vooral recreatieve doeleinden. Het belangrijkste beeld was: bij de bibliotheek leen je boeken. Dat de bibliotheek die rol vervulde vanuit een ideaal – mensen ondersteunen in hun ontwikkeling, was voor de meeste leden niet zichtbaar. Op zich niet heel erg natuurlijk, want wat is heerlijker dan het aangename vanzelfsprekend te delen met het nuttige? Mensen die regelmatig fictie lezen, kunnen zich beter inleven in andere mensen. Dat positieve effect kan al in de kindertijd in gang worden gezet. Mensen die regelmatig romans lezen, zijn beter in staat zijn om de emoties van andere mensen te herkennen. Voor het lezen van informatieve teksten gaat dit verband nauwelijks op. Natuurlijk ontwikkel je jezelf ook daardoor. Maar op een ander vlak. Fictie daagt uit om in andermans hoofd te kruipen (Mar et al., 2006; Mar, Oatley & Peterson, 2009). Kijkt u zelf eens in de ‘leesmonitor.nu’. U zult versteld zijn van de effecten van lezen. Het goede nieuws is overigens dat u weliswaar minder boeken leent bij de bibliotheek, maar dat lezen nog wel een tijdbesteding is waar waarde aan wordt gehecht. U koopt bij bazaars, kringloop, leent bij buren enzovoort.

Ook wij blijven een rol vervullen in het beschikbaar stellen van collectie. In de nieuwe beleidsperiode die op 1 januari 2016 al van start gaat, kunt u weer gewoon bij ons terecht voor die uitleenfunctie. Langzaam aan zult u merken dat er wel iets verandert. Niet alles zal meer beschikbaar zijn. De collectie wordt zichtbaar kleiner maar het is bijna magisch. Er is namelijk nog veel meer beschikbaar. Alleen ziet u dat niet direct. Want als lid van de bibliotheek heeft u ook toegang tot collecties elders. U kunt gastlenen in Rotterdam of bij andere bibliotheken in de regio. Reserveren is een andere mogelijkheid en voor u is ook een groeiende collectie e-books beschikbaar. Kijkt u maar hier maar eens. De collectie lokaal gaat meer en meer andere doelen dienen. U zult er door geïnspireerd worden om juist een andere lees of leerkeuze te maken. Hoe? Door de manier waarop we de collectie gaan presenteren en rond de collectie activiteiten aanbieden.

Basisvaardigheden

Wij gaan steeds sterker inzetten op het verbeteren en verdiepen van de zogenaamde basisvaardigheden: taal, lezen en digitaal meedoen. Het wordt steeds duidelijker dat gemiddeld 10-12% van de Nederlandse bevolking onvoldoende kan lezen en of schrijven en dat 10% digitale vaardigheden mist. Met (digi)taalaanbieders, welzijnsorganisaties, de VoorleesExpress aan den IJssel gaan we er aan werken dat deze cijfers verbeteren. We beginnen jong want het bibliotheekwerk voor de jeugd tot 12 jaar wordt een speerpunt doordat we onderweg zijn steeds meer bibliotheken te openen in scholen en samen met de scholen te werken aan leesplezier en informatievaardige kinderen. De traditionele jeugdbibliotheken gaan langzaam aan verdwijnen. Een verdrietige keuze. Maar een keuze waar we erg achter staan omdat de samenwerking met het onderwijs succesvol is.

Het zal duidelijk zijn, de tijd dat we als bibliotheek alles konden kopen wat op de markt kwam ligt achter ons. Natuurlijk zijn we er als bibliotheek nog steeds voor iedereen en nog steeds zetten wij in op een groot bereik. Alleen nu met een andere focus! Het is samen met andere educatieve en maatschappelijke organisaties kansen bieden aan inwoners van ons werkgebied, zodat een ieder kan participeren in de samenleving van nu. Met andere woorden: uw bibliotheek bevordert een leven lang lezen, een leven lang leren en digitaal meedoen.

Voor 2016 wensen wij u: Leer, lees en leef gelukkig. Wij zien u graag in een van onze bibliotheken.